Terug naar overzicht van alle blogs.
Dit is een tweetalige aflevering (Tarifit en Nederlands) waarin we met regisseur Tarik gaan praten over wie hij is, wat hem beweegt, zijn indrukwekkende documentaire 'Briser le Silence'(doorbreek de stilte) en nog veel meer. In deze documentaire horen we getuigenissen van mensen die de Rif opstand in 1958/ 1959 hebben meegemaakt. De documentaire begint met een openingsscène met de heer Ahmed Benseddik. Hij is erg geëmotioneerd en zegt dat hij eerst moet huilen alvorens hij kan gaan praten over de verschrikkelijke gebeurtenissen van 1958 en 1959. We horen een voice-over. De regisseur vertelt dat we wel moeten praten over dit heftige onderwerp dat lange tijd werd verzwegen in de Marokkaanse geschiedenis en dat dit ook de eerste keer is dat mensen openlijk over dit zwaarbeladen onderwerp gaan spreken. De documentaire 'Briser le Silence' is via YouTube te bekijken.
Gedurende de documentaire zie je een aantal maal een klein raampje voorbijkomen. Het is een veelzeggende sterke scene. We horen Omar Lemaalem (dhiqiraat ar Rif, Herinneringen van de Rif) vertellen over de geschiedenis en ook universitair docent Aziza spreekt over de geschiedenis en het ondertekenen van het protectoraatsverdrag door sultan Abdelhafid. De Rif oorlog komt uitgebreid aan de orde, de mooie archieffoto’s en ook de zeldzame mooie beelden. De onderhandelingen over de onafhankelijkheid van het land in Aix-les-Bains komen aan bod. Abdelkrim in Cairo liet duidelijk blijken dat hij het niet eens was met het eindresultaat. Al Jaiz tahrir (bevrijdingsleger) wilde verder vechten en ook Algerije gaan bevrijden. De Fransen hadden duidelijk voor zichzelf hele goede voorwaarden opgesteld om hun belangen te blijven beschermen. Er wordt gesproken over de nieuwe koning Mohamed V en de zogenaamd ‘onafhankelijkheid’ in maart 1956. Feitelijk kwam er in de Rif een nieuwe bezetting door de politieke partij Istiqlal. In Rabaa an Taourirt werd er vergaderd door de Riffijnen over deze toestand en men besloot om een delegatie te sturen naar Rabat naar de koning. Men beklaagde zich bij de nieuwe koning over de wantoestanden van de Istiqlal en over het nieuwe koninklijke leger onder commando van de kroonprins Hassan II.
Na de eerste protesten kwamen de reacties vanuit het koninkrijk. In verschillende gebieden grepen ze in, allereerst in Oulmas, in de atlas in Beni Ouryan en ook in Gzenaya bij de dodelijke driehoek (Tizi Ousli-Aknoul-Bourd). De leider was Mass3oud Akkjouj. Qaid Mohamed Sellam Ameziane was de leider van deze opstand. Er werden allerlei kantoren en posten van de Istiqlal in brand gestoken zoals in Bni Hdifa, Midar, etcetera). De mensen vluchtten de bergen op. In Snada werden er 41 soldaten gevangengenomen door activisten. Ze namen hun wapens ook af. Een journalist uit Rabat ging vanuit Taza richting Mass3oud Akkjouj (hij deed dit op aanraden van dr. Khatib). Kroonprins Hassan begon op 9 januari met 20.000 soldaten (80% van zijn nieuwe leger) aan de aanval op de activisten. Die journalist gaf aan dat Hassan II precies wist wat zich had afgespeeld in de Rif (hij had zo zijn spionnen). Het leger greep keihard in, moordde mensen uit, verbrande de gewassen, staken huizen in brand en pleegde andere misdaden. De mensen bleven geruïneerd achter. Mensen werden neergeschoten en doodgeslagen. De familie Ameziane werd opgepakt en vastgezet in een huis bij Alhoceima (waar nu een militaire kamp is). Commandant Oufkir had de leiding over de troepen op het slagveld in de stam aith Ouraighel. Het verhaal van Ahmed Benseddik is zeer heftig en mensonterend. Zijn opa werd mishandeld en zijn ribben werden gebroken. Ook zijn vader werd opgepakt. Toen hij als kind zijn vader ging opzoeken in de gevangenis werd hij eerst bont en blauw geslagen en daarna wilde een andere soldaat hem seksueel misbruiken. Hij was nog een kind, de soldaat dreigde hem neer te schieten als hij niet deed wat de soldaat wilde. Hij was doodsbang en weigerde te doen wat de soldaat hem vroeg. De soldaat dwong hem om zijn eigen graf te graven. Uiteindelijk kwam het niet zover en liet de soldaat hem toch gaan.
Op 7 januari 2004 werd de verzoeningscommissie ingesteld door koning Mohamed VI om tot verzoening te komen met de burgers die hadden geleden in de loden jaren. Deze commissie had geen juridisch mandaat, waardoor de daders ongestraft bleven. Sinds 1958/ 1959 werd de Rif gemarginaliseerd door de centrale makhzan en heeft de grote Rif leider Abdelkrim zijn plek niet gekregen in het land zelf.
Aan het eind van de documentaire vraagt de regisseur aan de slachtoffers of ze de soldaten kunnen vergeven voor hun daden? Je ziet een berg pijn in die veelzeggende ogen en de doorgeleefde gezichten. Mohamed Ameziane kan ze best wel vergeven, maar hij maakt zich vooral veel zorgen om de ontworteling van de eigen mensen van hun land. Persoonlijk vindt hij dat de grootste misdaad. Het kind in hem zoekt nog steeds naar zijn vader. Zijn zoektocht gaat door. De documentaire eindigt door de kijker te laten zien hoe de vervallen huizen in de Rif er nu bijstaan. Tarik neemt ons mee naar deze ruïnes met vele angstaanjagende verhalen en een donkere geschiedenis. En we zien tegelijkertijd tussen de vervallen huizen de veelzeggende gezichten van de levende getuigen.
De Riffijnse humor van Taoufik uit Spanje: ‘De gierigaard!’
Dag beste mensen, wederom ben ik teruggekeerd met een Riffijnse ‘verhaaltje’. Hopelijk zullen jullie ervan kunnen genieten. Er was eens een hele gierige man, echt een hele gierige man. Hij zat aan het strand met een flesje drinken. Op een gegeven moment kwam er een voorbijganger langs.
Deze groette de gierigaard en vroeg: ‘Beste man, mag ik een slokje van jouw drankje?
De gierigaard: ‘Vervloekt is de duivel! Waar komt deze man nou eens vandaan?’ Hij vertelde de voorbijganger dat hij hem helaas niets te drinken kon geven.
De Voorbijganger: ‘Ach waarom niet joh? Ik vraag enkel om een slokje. Kom op zeg!
De gierigaard: ‘Nee, helaas kan ik dat echt niet maken beste man.’ Want dit drankje is niet alleen van mij, maar van mij en mijn vriend die daar aan het zwemmen is.’
De voorbijganger nogmaals: ‘Ach, het gaat maar om een slokje joh. Kom zeg!’
De gierigaard: ‘Zoals ik al zei dat is helaas niet mogelijk. De ene helft is van mij en de andere helft is van die vriend daar zo.’
De voorbijganger: ‘Nou, geef me dan een slokje van jouw helft?’
De gierigaard: ‘Nee, dat gaat helaas niet lukken.’
De voorbijganger: ‘Maar, waarom dan niet?’
De gierigaard: ‘Nou, dat komt omdat de bovenste helft van mijn vriend is en de onderste helft van mij, dus vandaar!’
Dank voor het luisteren beste mensen!
De podcast is te beluisteren via:
- SoundCloud
- Spotify
- ITunes
- Google Podcasts
